Elektromanyetik Teknik Kullanılarak Toprak Tuzluluğunun Belirlenmesi

Abstract

Geleneksel yöntemlerde arazi ve laboratuar çalışmaları uzun ve yorucu bir süreç aldığından özellikle büyük arazilerde bu yöntemlerle toprak tuzluluğunu hızlı ve pratik bir şekilde belirleyip çözüm üretmek oldukça güçtür. Son yıllarda toprak tuzluluğunu kolay ve hızlı bir şekilde belirlemeye yarayan elektromanyetik indüksiyon tekniği ile çalışan EM38 aleti geliştirilmiştir. Bu çalışmada, geleneksel yöntemle belirlenen toprak tuzluluk ile EM38 aletiyle ölçülen tuzluluk arasındaki ilişki araştırılmıştır. Çalışma, Antalya Köprüçay sulama sahasının güneyinde yürütülmüştür. Çalışma alanında, toprak örnekleri ve EM38 okumaları için rastgele dağılımlı 22 nokta seçilmiş ve bu noktalarda EM38 aleti ile yatay- (ECa1) ve düşey-konumda (ECa2) okumalar yapılarak izafi elektriksel iletkenlik belirlenmiştir. Daha
sonra aynı noktalardan 0-0.30, 0.30-0.60, 0.60-1.00, 1.00-1.30, 1.30-1.60 ve 1.60-2.00 m aralıklarda olmak üzere 6 katman halinde toprak örnekleri alınmıştır. Geleneksel yöntemler kullanılarak her bir toprak örneğinin tuzluluk değeri (ECe, dS/m) laboratuarda belirlenmiştir. Ortalama toprak tuzluluğu 0-1 m derinlikte ECe1=5.40 dS/m ve 0-2 m derinlikte ise ECe2=6.48 dS/m bulunmuştur. Ortalama izafi elektriksel iletkenlik ise 0-1 m derinlikte ECa1=1.62 dS/m ve 0-2 m derinlikte ise ECa2=2.32 dS/m ölçülmüştür. ECe ve ECa arasındaki doğrusal ilişki oldukça yüksek bulunmuş ve eğim 1’e yakın çıkmıştır. Geliştirilen kalibrasyon denklemi, araştırma alanının herhangi bir noktasındaki tuzluluğun hızlı bir şekilde belirlenebileceğini göstermiştir. Sonuç olarak, elektromanyetik tekniğinin toprak tuzluluğunun belirlenmesinde oldukça başarılı bir yöntem olduğu tespit edilmiştir