Bazı Yerel Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Genotiplerinin Ozmotik Stres Altında Erken Gelişme Dönemindeki Kuraklık Toleransının Belirlenmesi

Abstract

Buğday üretimi genellikle kuru tarım alanlarında yapılmakta ve kuraklık bu alanlardaki buğday üretiminde ciddi problemlere sebep olmaktadır. Bu çalışma ile Türkiye’nin bazı illerinden toplanan yerel ekmeklik buğday genotiplerinin ozmotik stres altında erken dönem kuraklığa
toleransının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada 25 adet yerel ekmeklik buğday genotipi ve standart olarak da 4 adet tescilli ekmeklik buğday çeşidi kullanılmıştır. Genotiplerin tohumları 9 cm çapındaki petri kaplarında, osmotik stres oluşturmak için -5 bar polyethylene glycol
6000 (PEG 6000)’e tabi tutulmuştur. Araştırmanın 7. gününde çimlenme oranı, kök uzunluğu, koleoptil uzunluğu, sürgün uzunluğu, çimlenme indeksi, kök taze ve kuru ağırlığı belirlenmiştir. Çimlenme oranı kontrole göre PEG uygulamasında % 14.7 oranında önemli bir şekilde
azalmıştır. Çimlenme oranlarına göre incelenen genotipler arasında TR 53869 ve TR 63508 nolu genotiplerin erken gelişme dönemi kuraklık stresine toleranslı, TGB 000543, TR 54989 nolu genotiplerin ve Çam buğdayı çeşidinin ise duyarlı olduğu belirlenmiştir. Çimlenme oranı,
kök uzunluğu, kök taze ve kuru ağırlığı dikkate alındığında erken dönem kuraklığa tolerans yönünden öne çıkan TR 53869 ve TR 63508 nolu genotiplerin ıslah çalışmalarında kullanılabileceği öngörülmüştür.