Rhododendron smirnowii Trautv.’nin Sürgün Ucu Kültürü ile Mikroçoğaltımı

Abstract

Rhododendron smirnowii Trautv. güzel pembe çiçekleri ile Türkiye’nin önemli bir süs bitkisidir. Bu araştırma, R. smirnowii bitkisinin üretimi için etkili bir mikroçoğaltım protokolünü belirlemek için tasarlanmıştır. Tohumlar Murgul/Artvin/Türkiye’den getirilmiş ve yüzey sterilizasyonundan sonra Anderson (AND), Murashige & Skoog (MS) ve Chu (N6) ortamlarına ekilmiştir. Denemelerde in vitro koşullarda çimlenen iki aylık bitkiciklerden izole edilmiş olan sürgün ucu eksplantları kullanılmıştır. En yüksek çimlenme oranı, AND ortamında gözlenmiştir. Sürgün oluşum çalışmaları sırasında sabit oranlarda IAA (0.0 ve 0.2 mg/L) ile takviye edilmiş değişken N6- [2-izopentenil] adenin (2ip)’in 1.0, 2.0, 3.0, 4.0, 5.0. 6.0, 7.0 ve 8.0 mg/L konsantrasyonları kullanılmıştır. 6-8 hafta sonunda en uzun sürgün 5.0 cm ve eksplant başına en fazla sürgün sayısı 4 adet olarak 6.0 mg/L 2ip ve 0.2 mg/L Indol-3-asetik asit (IAA) kombinasyonu ile desteklenmiş AND besin ortamından gözlenmiştir. R. smirnowii sürgünlerinin köklendirilmesinde üç farklı köklendirme prosedürü izlenmiş ancak bunlardan yalnızca sürgünlerin 60 sn-1.0 g/L IBA solüsyonunda bekletildikten sonra herhangi bir oksin içermeyen AND besin ortamına alınan sürgünlerde köklenme başlangıcı gerçekleşmiştir. Diğer yöntemlerin ise (0.5 mg/L IBA ve 3.0 mg/L α-naftalenasetik asit (NAA) içeren yarıkatı AND besin ortamına ekim) köklenmede etkisiz olduğu sonucuna varılmıştır.