Akarsularda Hız Dağılımının Modellenmesi ve ADV Ölçümleri

Abstract

Bu çalışmada doğal akarsulardaki hız dağılımı üç farklı yöntem ile incelenmiştir. Arazi ölçümlerinde hız dağılımları Acoustic Doppler Velocitimeter (ADV) ile belirlenmiştir. Hız ölçümleri Kızılırmağın yan kollarından olan Sarımsaklı deresi üzerinde ele alınan Sarımsaklı Baraj
Girişi (SBG) kesitinde beş farklı zamanda gerçekleştirilmiştir. Kesitte ele alınan düşeylerde ölçülen hız dağılımları logaritmik, üstel ve entropi dağılımları ile incelenmiştir. Nikuradse’nin eşdeğer kum pürüzlülüğü (ks ), ve kayma hızı (u* ) değerleri ölçülen hız dağılımları yardımı ile
belirlenmiştir. Sınır tabakasının iç bölge yüksekliğinin 20–50% ≤ z/δ ≤ 40–100% aralığında değiştiği tespit edilmiştir. Bu iç bölgede logaritmik dağılımın ölçüm hızlarını iyi temsil ettiği gözlemlenmiştir. Üstel yöntemdeki katsayıların a=4.0 ve m=1/5 olması durumunda hız dağılımlarını iyi temsil ettiği belirlenmiştir. Ele alınan kesitte Entropi parametresi M=3.07 olarak hesaplanmıştır. Entropi yöntemi ile belirlenen dağılımların ölçülen hızlar ile uyum içerisinde olduğu gözlenmiştir.