Acibenzolar-S-Methyl Uygulamasının Bazı Ekmeklik Buğdaylarda Kök ve Kökboğazı Çürüklüğü Hastalığı (F. culmorum) Üzerine Etkileri

Abstract

Bu çalışmada ekmeklik buğdaylarda (Triticum aestivum L.) salisilik asitin bir analogu olan bitki aktivatörü acibenzolar-S-methyl (ASM)’in kök ve kökboğazı çürüklüğüne sebep olan F.culmorum’un gelişimine etkisini araştırmak amaçlanmıştır. Çalışma sera koşullarında
deneme kasalarında 8 ekmeklik buğday çeşidi ile 0.24 ve 0.48 g/l ASM dozları kullanılarak 2007–2008 yılında yürütülmüştür. F.culmorum 1x106 yoğunluğunda toprağa inokule edilmiş, ASM ise bitkiler kardeşlenme döneminde iken yapraktan uygulanmıştır. ASM’nin 0.48 g/l
dozu fitotoksik etkiden dolayı değerlendirilememiştir. Hastalık şiddeti, bitki boyu, bitkide başak sayısı, başak boyu ve kök uzunluğu değerleri yönünden istatistikî olarak bütün uygulamalar % 1 seviyesinde önemli bulunmuştur. ASM uygulaması ile hastalık şiddetinde ortalama % 21.81 oranında görülen düşüşün yanında; bitki boyunda % 23.36, başak sayısında % 48.31, başak boyunda % 24.31 ve kök uzunluğunda ise % 7 oranında bir azalma da görülmüştür. Denemede kullanılan çeşitlerin hastalık şiddeti yönünden ASM uygulamasına tepkileri farklı olmuştur. ASM uygulaması ile hastalık şiddetinde Ceyhan–99 çeşidinde % 11.42, Karacabey’de % 13.43, Beşköprü’de % 15.36, Hanlı’da % 21.14, Adana-99’da % 21.49, Pandas’da % 23.77, Seri-82’de % 26.65, Bandırma çeşidinde ise % 37.22 oranında azalma meydana geldiği tespit edilmiştir. ASM buğdaylarda kökçürüklüğü hastalıklarının kontrolünde sistemik kazandırılmış dayanıklılık yolu ile
yeni yaklaşımlar sağlayabilir fakat pratikte kullanımı için fitotoksik etkisinden dolayı üzerinde çalışılması gerekmektedir.