Trabzon hurması (Diosppyros kaki L.) ve Mısır (Zea mays L.)’da Yeni Bir Zararlı, Portakal güvesi [Cryptoblabes gnidiella Mill. (Lepidoptera: Pyralidae)]

Abstract

Bu çalışma; 2010–2011 yıllarında Adana, Mersin ve Osmaniye ili Trabzon hurması bahçeleri ile ikinci ürün mısır tarlalarında yürütülmüştür. Çalışmada; Portakal güvesi [Cryptoblabesgnidiella Mill. (Lepidoptera: Pyralidae)]’nin Türkiye’de ilk kez konukçusu olarak tespit edilen Trabzon hurması ve mısır bitkisindeki zarar şekli ve yaygınlık durumunun belirlenmesi amaçlanmıştır. C. gnidiella’nın yaygınlık durumunu saptamak için, zararlının yoğun olarak bulunduğu ağustos-kasım aylarında Trabzon hurması ve mısır alanlarında periyodik olmayan örneklemeler yapılmıştır. C. gnidiella’nın zararı ise, örneklemeler sırasında larvanın hurma meyvesi ile mısır koçanı üzerindeki beslenme şekli ve oluşturduğu belirtilerin gözle kontrolü ile belirlenmiştir.
Çalışma sonucunda; Adana, Mersin ve Osmaniye ilinin özellikle ova kesimindeki mısır alanlarının büyük çoğunluğunun; Büyükmangıt beldesi (Ceyhan/Adana), Pekmezci ve Kuyuluk köyleri (Kozan/Adana), Alata BKAİ (Erdemli/Mersin) bahçesi ile Turunçlu ve Karahacılı köyleri (Merkez/Mersin)’ndeki özellikle nar ve turunçgil bahçelerine komşu Trabzon hurması bahçelerinin de farklı yoğunluklarda C. gnidiella ile bulaşık olduğu saptanmıştır. C. gnidiella‘nın Trabzon hurmasının çanak yaprakları ile meyve etinin yaklaşık 0,5 cm’lik kısmında galeriler açarak beslendiği, daha sonra buralardan da Ekşilik böcekleri (Carpophilus spp.) ve hava girişi nedeniyle
yumuşama ve çürümeler olduğu; mısır bitkisinin ise koçanında beslenerek zarar yaptığı, beslenmenin genellikle taneler üzerinde olduğu ve beslenme sırasında da koçan püsküllerini ağ ile birbirine bağladığı belirlenmiştir.