Peyzaj Mimarlığında Suyun Akıllı Kullanımı: Xeriscape

Abstract

Bu çalışmada, Konya ve Karaman illerinde, FAO56 Penman-Monteith ilişkisinden yararlanılarak her ay için aylık referans bitki su tüketimi deXeriscape kavramı ilk olarak 1978 yılındaAmerika’nın Kolorada kentinde ortaya çıkmıtır. Bu bağlamda “Su-Etkin Peyzaj Düzenlemesi” genel başlığı altında “Suyun Akılcı Kullanımı”, “Az Su Kullanımı” ve “Doğal Peyzaj Düzenleme” gibi yaklaşımlar geleneksel peyzaj tasarım ve planlama farklı yeni peyzaj düzenleme kavramları geliştirilmiştir.
“Kurakçıl Peyzaj Düzenleme” ya da tüm Dünyada bilinen ismiyle “Xeriscape” genel olarak suyun en az düzeyde kullanılmasıyla, su kaynaklarının ve çevrenin korunmasını ilke edinen, özellikli peyzaj düzenleme olarak tanımlanabilir. Kurakçıl peyzaj düzenlemesi kesinlikle sıfır su kullanımı anlamına gelmemektedir. Geçmiş yıllarda peyzaj mimarlığı uygulamalarında çevresel ortam kalitesinin iyileştirilmesi, bozulan çevre koşullarının onarılması temel amaç iken, son yıllarda küresel ısınma ve iklim değişikliğine bağlı endişeler ile suyun etkin kullanımı ve kurağa dayanaklı
bitkisel uygulamalar öne çıkmıştır. İklim değişikliğine dair önümüzdeki elli yıl için farklı senaryolar üretilmekle birlikte genel beklenti sıcaklığın artacağı ve yağışın azalacağı yönündedir. Fakat bu değişimin farklı coğrafyalardaki etkileri de farklı olacağı öngörülmekte örneğin; sıcak bölgelerde kuraklık artarken serin-soğuk bölgeler de daha ılıman bir özellik kazanacağı düşünülmektedir. Xeriscape planlarının oluşturulmasındaki her bir aşama iyi bir bahçe oluşturmak için oldukça önemlidir. Xeriscape, bahçenizin kalite ve güzelliğinden ödün vermeksizin su kullanımının büyük oranda azalmasını sağlar. Aynı zamanda sağlıklı ve çevreye uyumlu, daha az gübre ve daha pestisit kullanımını gerçekleştiren peyzajları oluşturur. Xeriscape tipindeki bahçeler çok az bakım ister; para, zaman ve insan gücünü azaltır. Ülkemiz için henüz yeni bir kavram olan Xeriscape, günümüz koşullarında önemli bir uygulama konusu olmuştur. Xeriscape, kurak iklimli ve
su kaynaklarının sınırlı olduğu alanlarda doğa ile uyumlu peyzaj oluşumunu sağlar. Suyun insan hayatı için önemi dikkate alındığında Xeriscape
yaklaşımı çevreyi koruyan ve suyun etkin kullanıldığı peyzaj uygulamalarını içermektedir. Asıl amaç, su kullanımını en aza indirgemek bu ortama
uygun bitkilerin kullanımını sağlamaktır.