Serin İklim Tahıllarında Bazı Tür ve Çeşitlerin Koleoptil Uzunluğunun Belirlenmesi

Abstract

Ülkemizde serin iklim tahılları üretimi genellikle kuru tarım alanlarında yapılmaktadır. Bu alanlarda verimi etkileyen faktörlerin başında toplam yağış miktarı ve yağışın yetişme periyodundaki dağılımı gelmektedir. Bazı yıllarda ve bazı bölgelerde yağış rejimindeki düzensizliklerden dolayı sonbahar kuraklığı yaşanmaktadır. Bu durumda tohumun çimlenebilmesi amacıyla yeterli nemi bulması ve alatav riskinden korunması için derine ekim yapılması gerekmektedir. Ekim derinliğini belirleyici faktör ise koleoptil uzunluğudur. Bu çalışmada, bazı arpa (Kalaycı97, Çıldır02, İnce04, Özdemir05), ekmeklik buğday (Bezostaya1, Gerek79, Sönmez01, Müfitbey),
makarnalık buğday (Kunduru1149, Yelken2000, Dumlupınar, Çeşit1252) ve tritikale (Tatlıcak97, Presto, Karma2000, Alperbey) türlerinde koleoptil uzunluğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Yüzey sterilizayonu yapılan tohumlar steril petrilerde kurutma kağıdı üzerine ekilmiştir. İnkubatörde 20°C’de çimlendirilen tohumların koleoptil uzunlukları 8. günde ölçülmüştür. Koleoptil uzunluğu farklılıkları
türler ve çeşitler arasında istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0,01). Analiz sonuçlarına göre türler arasında en uzun koleoptil ekmeklik buğdaydan (70 mm), en kısa koleoptil ise tritikaleden (53 mm) ölçülmüştür. Çeşitler bazında ise Kunduru1149 makarnalık buğday çeşidi 80 mm ile en uzun koleoptile sahip çeşit olurken, en kısa koleoptil 45 mm ile tritikale türüne ait Tatlıcak97 çeşidinden elde edilmiştir.